Deze studie, en de daaruit getrokken conclusie in de titel van dit artikel, is het werk van Somo, het onderzoekscentrum dat multinationals bestudeert. Deze non-profitorganisatie meet de impact van multinationals op mens en milieu.

Met onderbouwde cijfers wijst het onderzoek vooral op de schadelijke gevolgen van de productie van de batterijen die nodig zijn voor elektrische auto's, in wat bekend is geworden als 'Gigafactories' sinds Tesla de term populair maakte. Volgens Somo zal de productiecapaciteit van het groeiende aantal fabrieken voor lithium-ionbatterijen tussen 2021 en 2031 naar verwachting bijna verachtvoudigen, voornamelijk in de VS, de EU en China.

Hoewel het gebruik van elektrische voertuigen in deze regio's sterk wordt aangemoedigd door subsidies, belastingvoordelen en emissiereductiedoelstellingen, levert de winning van de mineralen die nodig zijn om ze te produceren grote hoeveelheden afval op en worden grote hoeveelheden niet-hernieuwbare hulpbronnen verbruikt, vooral in het zuiden.

Europese inconsistentie?

"De EU reguleert batterijen met de ene hand, maar stimuleert de vraag naar mineralen voor diezelfde batterijen met de andere," legt Alejandro González, expert bij Somo, uit.  Later deze maand zal de EU naar verwachting haar "Critical Raw Materials Act" publiceren, een wetsontwerp dat de toegang van de EU tot mineralen die nodig zijn ter ondersteuning van industrieën die betrokken zijn bij hernieuwbare energie en vervoer, moet garanderen. De EU wil het machtsevenwicht in haar voordeel doen doorslaan in kritieke toeleveringsketens voor wat zij "de nieuwe olie en het nieuwe gas" noemt. "Dit beleid is inconsistent en blijft grondstofrijke landen als Argentinië, Chili, de Democratische Republiek Congo en Indonesië behandelen als louter materiaalbronnen", aldus Alejandro González.

Multimodaliteit en openbaar vervoer

De oplossing die Somo bepleit? Minder particuliere auto's en meer gedeelde auto's of openbaar vervoer. "Een fundamentele verandering in het EU-paradigma is nodig om een visie op vervoer te bevorderen die niet het bijna universele bezit van persoonlijke voertuigen in de Europese regio impliceert. Bij de huidige overgang zal, ondanks de invoering van EV, het wereldwijde wagenpark (inclusief benzine- en dieselauto's) naar verwachting blijven groeien [...] Elektrische voertuigen zijn een deel van de oplossing. Maar we mogen de fouten van het tijdperk van de fossiele brandstoffen niet herhalen," concludeert de heer González.

Dit zal waarschijnlijk nog veel discussies rond de Schuman-rotonde aanwakkeren, aangezien Duitsland nu dreigt de wet inzake het verbod op de verkoop van voertuigen met verbrandingsmotor in 2035 te verwerpen, waardoor de toepassing ervan in gevaar komt.